sumathi-satakam-page8 సుమతీ శతకం – భావము, తాత్పర్యం (భాగం 8)

సుమతీ శతకం – భావము, తాత్పర్యం (భాగం 8)

📘 సుమతీ శతకం – భావము, తాత్పర్యం (భాగం 8)

ఈ పేజీలో సుమతీ శతకంలోని పద్యాలు 71 నుంచి 80 వరకు ఇవ్వబడ్డాయి.

🧑‍🏫 సుమతీ శతకం – చిన్న పరిచయం

సుమతీ శతకం తెలుగు సాహిత్యంలో అత్యంత ప్రసిద్ధిగాంచిన నీతి శతకాలలో ఒకటి. చిన్న పిల్లల నుంచీ పెద్దల వరకు అందరికీ అర్థమయ్యే సరళమైన భాష, కుటుంబ జీవితం–సమాజ జీవనానికి ఉపయోగపడే బోధనలు ఇందులో ఉన్నాయి.

ప్రతి పద్యం చివరలో వచ్చే “సుమతీ” అనే మకుటం మనల్ని నేరుగా బోధిస్తున్నట్లుగా అనిపిస్తుంది.

కింద ఉన్న పద్యాలకు భావం మరియు తాత్పర్యం ఇచ్చాం — ఇది విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు, తల్లిదండ్రులకు ఎంతో ఉపయోగపడుతుంది. 🙂

సుమతీ పద్యం 71 ⚖️ ధర్మం – అధర్మం

స్వరమును సాకిన యెవడున్…

📝 పాద్యం

స్వరమును సాకిన యెవడున్ తపమును జెయ్యని వాని జెమ్మగుఁ దర్పంబు పరమది సుఖ మగునగున్ మరువక సర్వధర్మము గూడ మానవ సుమతీ!

✨ భావం
తన స్వరూపాన్ని (మనసును) కాపాడుకునేవాడు నిజమైన మనిషి. అహంకారం, మాయ, అబద్ధం — ఇవన్నీ సుఖం ఇవ్వవు. ధర్మాన్ని పాటిస్తే మాత్రమే జీవితం సుఖంగా ఉంటుంది.
📚 తాత్పర్యం
  • ధర్మం ఉన్న చోటే శాంతి, గౌరవం, సుఖం ఉంటాయి.
  • అహంకారం, మోసం ఉన్నవాడికి నిజమైన ఆనందం ఎప్పటికీ రాదు.
  • విద్యార్థులు — ఏ పని చేసినా, నిజాయితీ, నియమం, బాధ్యత ముఖ్యం.
సుమతీ పద్యం 72 🔥 లోభం & ద్రవ్యమోహం

హాయగల బంగారునొకడు…

📝 పాద్యం

హాయగల బంగారునొకడు దాయబిడియల జూడబోయెడి దండఁగు దొబ్బడన్ వాయువి విడువగ నుండు సాయించుటకన్ను క చదరంగము సుమతీ!

✨ భావం
బంగారం ఉన్నవాడు కూడా అవసరం లేకున్నా దానిని దాచడానికి బాధపడుతూనే ఉంటాడు. అతని లోభం అతన్ని శాంతి నుంచి దూరం చేస్తుంది.
📚 తాత్పర్యం
  • సంపద ఎక్కువైనా, లోభం ఉంటే ఆనందం దొరకదు.
  • అవసరానికి మించి దాచుకోవడం ఆందోళనకే దారి తీస్తుంది.
  • విద్యార్థులు — “నా దగ్గర ఇది లేదు, అతనిదే ఉంది” అని కాకుండా, ఉన్నదానితో సంతోషం నేర్చుకోవాలి.
సుమతీ పద్యం 73 💬 మాటలు & గౌరవం

అనతి పలుకు మేలగుఁ డతని…

📝 పాద్యం

అనతి పలుకు మేలగుఁ డతని వెనక మెలగు యెవ్వరిమాటు వినవు నరసి మనుషుల మెలుగు మాటలన్ మనసున దేల్చు ఁగాకుమీ మానవ సుమతీ!

✨ భావం
తగ్గిన మాట, తీపి మాట — ఇవి గౌరవాన్ని తెస్తాయి. కానీ వెనకడుగు లేకుండా మాట్లాడే మాటలు విరోధాలను పెంచుతాయి. మాట్లాడేముందు ఆలోచించటం చాలా ముఖ్యం.
📚 తాత్పర్యం
  • మాత్ర discipline ఉంటే, మనిషికి గొప్ప గౌరవం దక్కుతుంది.
  • అవసరం లేని మాటల వల్లే ఎక్కువ విభేదాలు వస్తాయి.
  • విద్యార్థులు — టీచర్, పేరెంట్స్, ఫ్రెండ్స్‌తో మాట్లాడేటప్పుడు మృదు స్వభావం, గౌరవం ఉండాలి.
సుమతీ పద్యం 74 🤝 స్నేహం విలువ

అనగని సఖ్యము సగటు…

📝 పాద్యం

అనగని సఖ్యము సగటు మనసున వెలయబోయెన్ మరిపింపు లేనిదన్ మనుగడుగాక ఆశించి డనుచుట సర్జనులకు మర్యాద సుమతీ!

✨ భావం
స్నేహం మాటలతో కాదు — మనసుతో, ప్రవర్తనతో చూపించాలి. నిజమైన స్నేహంలో మరపురాదు, లెక్కలుండవు.
📚 తాత్పర్యం
  • వాస్తవ స్నేహం — నిబద్ధత, నమ్మకం, హృదయం.
  • స్నేహం ఉపయోగం కోసం కాకుండా, ప్రేమ కోసం ఉండాలి.
  • విద్యార్థులు — నిజమైన ఫ్రెండ్ మీ కష్టం సమయంలో మీతో ఉంటాడు.
సుమతీ పద్యం 75 🧠 తెలివి & జ్ఞానం

అనుభవ మేలిదె జ్ఞానము…

📝 పాద్యం

అనుభవ మేలిదె జ్ఞానము మనదీయను జ్ఞానముల మడిమివస్తదన్ అనుబంధంగ జెప్పిన సుభగుల మాటలు లెసగునుఁ బుద్ధి సుమతీ!

✨ భావం
చదివే జ్ఞానం ఒకటి, అనుభవ జ్ఞానం మరొకటి — అది మరింత గొప్పది. మంచి వ్యక్తుల మాటలు మనమెరుగని విషయాలు నేర్పిస్తాయి.
📚 తాత్పర్యం
  • జీవితంలో ఎదురయ్యే అనుభవాలు గొప్ప గురువులు.
  • మంచి వారి సలహా — మన జ్ఞానాన్ని మరింత ధృడతరం చేస్తుంది.
  • విద్యార్థులు — elders advice, teachers guidance చాలా విలువైనవి.
సుమతీ పద్యం 76 🛡️ శత్రువు గుర్తింపు

అనగన మిత్రుడు వాడేమి…

📝 పాద్యం

అనగన మిత్రుడు వాడేమి నినుగల యెటి నేరుక ఊరున దండనన్ సనగ నొకటెదిపె పామున్ మునుజరితొట్టుకు సాగును మానవ సుమతీ!

✨ భావం
బయటికి ఫ్రెండ్‌లా కనపడే కానీ, లోపల విషపూరితంగా ఉండే వ్యక్తి — చిన్నదైనా పాము మునకలో దాగి ఉండటం లాంటిది. ఎప్పుడు కుడుతుందో తెలియదు.
📚 తాత్పర్యం
  • బయటి sweet words నమ్మి వెంటనే మిత్రుడు చేయకూడదు.
  • నిజంగా మనల్ని మంచిగా కోరుకునేవాళ్లను గుర్తించాలి.
  • విద్యార్థులు — మీ secretలు, మీ personal plans నిజమైన ఫ్రెండ్స్‌కే చెప్పండి.
సుమతీ పద్యం 77 🎯 అలవాటు శక్తి

అవి నీచు వానివని యెవడన్…

📝 పాద్యం

అవి నీచు వానివని యెవడన్ శివుని చెనులగఁబట్టెడి చిత్తమిఁ వినటన్ అవతలున విరిగెనట్టి శవమున సంఖ్యా భేదము లేమి సుమతీ!

✨ భావం
చెడ్డ అలవాట్లున్న మనిషి, ఎంత పెద్దదైనా, ఎంత చిన్నదైనా — శవం లాంటి ప్రయోజనం లేకుండా ఉంటాడు అని కవి చెబుతున్నాడు.
📚 తాత్పర్యం
  • అలవాట్లు మనిషి జీవితాన్ని నిర్ధారిస్తాయి.
  • చెడుఅలవాట్లు ఉన్నతమైన లక్ష్యాలను పాడు చేస్తాయి.
  • విద్యార్థులు — mobile addiction, gaming addiction నియంత్రించాలి.
సుమతీ పద్యం 78 🧭 ప్రయోజనమైన స్నేహం

అసమయమున అందరితో వాడు…

📝 పాద్యం

అసమయమున అందరితో వాడు వచన మున నుడికెడి వాడణు సత్పురుషున్ అసమయమున మందునుండు ఖలునికతివినోద మే తథ్యము సుమతీ!

✨ భావం
అవసరమైనప్పుడు స్నేహితుని దగ్గర నిలబడేవాడే నిజమైన సజ్జనుడు. చెడ్డవాడు మాత్రం — ఇతరుల కష్టాల్లో కూడా వినోదం వెతుకుతాడు!
📚 తాత్పర్యం
  • స్నేహితుడి కష్టం మన కష్టంగా భావించేవాడే నిజమైన మిత్రుడు.
  • పరుల బాధను హాస్యవిషయంగా చేసేవారు అసలు స్నేహితులు కారు.
  • విద్యార్థులు — ఫ్రెండ్స్ కష్టాల్లో మీరు దగ్గరగా ఉండాలి.
సుమతీ పద్యం 79 📌 మితభాషణం

అసలు కొంచెము తిన్నదాతడు…

📝 పాద్యం

అసలు కొంచెము తిన్నదాతడు మిగిలిన వాని కోసముఁ బట్టు కుండినట్టన్ వసుమతికి తక్కువ పుట్టె పసుపుగాలననె నమ్మకు చూడు సుమతీ!

✨ భావం
కొంచెం తినినవాడు, మిగిలింది ఫ్రెండ్‌కు ఇచ్చేందుకు తట్టులో ఉంచినట్టు నటించడం — అదే లేను అని నటించే మాయదారి స్వభావానికి ఉదాహరణ. అతి పొగడ్తల్ని కూడా నమ్మకూడదని కవి హెచ్చరిస్తున్నాడు.
📚 తాత్పర్యం
  • అతి పొగడ్తలు, అతి వినయ నటన — ఇవి నిజాయితీకి వ్యతిరేకం.
  • మన మంచితనాన్ని నాటకం చేయకూడదు.
  • విద్యార్థులు — ఫ్రెండ్స్ ముందు “acting good” అవసరం లేదు, నిజాయితీ చాలు.
సుమతీ పద్యం 80 🧂 స్వార్థం & లోభం

అక్కి కర్చునది బియ్యము…

📝 పాద్యం

అక్కి కర్చునది బియ్యము దిక్కులగు వాని పాడు మాటలనే చెపుతున్నన్ నక్కగు క్రియలుగలవాడు బిక్కున కారడెడి కబురుల కట్టి సుమతీ!

✨ భావం
అన్నం తయారయ్యే మిల్లులో — బియ్యం ఎలా వస్తుందో అలా, మాటల మిల్లులో స్వార్థపరుని నోటి నుంచి ఎప్పుడూ స్వార్థమే బయటపడుతుంది. చెడ్డవాడి మృదువైన మాటలు కూడా మోసపూరితం.
📚 తాత్పర్యం
  • స్వార్థపరుడికీ, లోభికీకీ అసలు మంచితనం ఉండదు.
  • అతని sweet words కూడా చివరికి మనకే నష్టం చేస్తాయి.
  • విద్యార్థులు — praise, gifts ఇచ్చి దగ్గరయ్యే “fake friends” ను జాగ్రత్తగా గమనించాలి.
© 2025 jaganinfo.in – తెలుగు విద్యా వనరులు (Sumathi Satakam – Page 8)
Similar Posts you may get more info >>