📘 వేమన పద్యాలు – భావము, తాత్పర్యం (భాగం 8)
ఈ పేజీలో పద్యాలు 71 నుండి 80 వరకు ఇవ్వబడ్డాయి.
🧑🏫 వేమన కవి – చిన్న పరిచయం
వేమన తెలుగు భాషలో అతి ప్రజాదరణ పొందిన నీతి–కవి. ఆయన ఎప్పుడు జీవించాడు అనే విషయంపై స్పష్టత లేకపోయినా, సాధారణంగా 17వ శతాబ్దానికి చెందినవాడిగా భావిస్తారు. ఆయన పద్యాలు చాలా సరళమైన భాషలో ఉండుతూ, గ్రామీణ ప్రజల జీవన వైఖరిని, నీతిని, నిజాయితీని బలంగా ప్రతిబింబిస్తాయి.
వేమన పద్యాలలో సత్యం, నీతి, వినయం, దయ, నిజాయితీ వంటి గుణాల గురించి బోధన ఉంటుంది. అహంకారం, కపటం, లోభం, కపటభక్తి వంటి చెడు గుణాలను ఆయన గట్టిగా విమర్శించాడు. సాధారణ ప్రజలకు అర్థమయ్యే భాషలో ఉండటం వల్ల ఆయన పద్యాలు పాఠశాలల్లో, పుస్తకాలలో, ప్రసంగాలలో చాలా వినిపిస్తుంటాయి.
కింది పద్యాల ద్వారా ఈ నీతిని విద్యార్థులు సులభంగా అర్థం చేసుకోవడానికి భావం, తాత్పర్యం ఇచ్చామండి. 🙂
మార్కు కోసం మాత్రమే చదివిన విద్య తాత్కాలికమయే…
మార్కు కోసం మాత్రమే చదివిన విద్య తాత్కాలికమయే జీవితానికే ఉపకరించునట్టి విద్యే నిజ విద్య పరీక్షల వెంట నడుచు నడక కాక జ్ఞానం వెంట పరిగెడుము వేమా!
- Exam-oriented చదువు వల్ల ఎక్కువగా రట్టే ఉంటుంది, concept అర్థం తక్కువగా ఉంటుంది.
- సబ్జెక్ట్ను అర్థం చేసుకుని, దాన్ని real lifeలో ఎలా వాడాలో తెలిసినప్పుడు అది అసలు విద్య అవుతుంది.
- మార్కులు మన పురోగతికి scale మాత్రమే, final లక్ష్యం కావు.
- విద్యార్థులు ఆసక్తితో చదివితే, పరీక్షలు కూడా సులభంగా clear అవుతాయి.
ఒంటరి చేతి తాటాకు శబ్దం రాదే గదా…
ఒంటరి చేతి తాటాకు శబ్దం రాదే గదా ఒకరి బలం కన్నా కలిసిన చేతులే గెలుపు సహకారమనే వంతెన మీద నడచిన వారె ఎంతో దూరమున పయనించున్ వేమా!
- టీమ్గా పనిచేస్తే పనిభారం పంచుకోవచ్చు, ఆలోచనలు కూడా పంచుకుంటాం.
- “నేనొక్కడినే” అనే ఈగో వదిలి “మనమంతా” అనే భావంతో ముందుకెళ్లాలి.
- కుటుంబం, స్కూల్, సమాజం – ఎక్కడ చూసినా సహకారం ఉన్న చోటే అభివృద్ధి ఉంటుంది.
- విద్యార్థులు group study, projects, gamesలో సహకారం నేర్చుకుంటే futureలో కూడా టీమ్వర్క్లో బలంగా ఉంటారు.
ప్రణాళికలేని కృషి అలసిన పరుగులంటివే…
ప్రణాళికలేని కృషి అలసిన పరుగులంటివే ఎటు వెళ్తుందో తెలియని పయనం దిక్కు లేక సాగున్ అల్ప సమయములో మహా ఫలమందాలంటే పని మొదలు పెట్టక ముందు ఆలోచించుము వేమా!
- ప్లాన్ లేకుండా పని మొదలు పెట్టడం అంటే map లేకుండా ప్రయాణం మొదలెట్టినట్టే.
- ఏ పని అయినా – time, అవసర material, steps – ఇవన్నీ ముందుగానే roughగా ఆలోచిస్తే పని సులువవుతుంది.
- ఇది చదువుకీ, projectslకీ, personal goalsకీ కూడా వర్తిస్తుంది.
- విద్యార్థులు daily timetable, weekly goals పెట్టుకుంటే, last minute tension తగ్గుతుంది.
వినగల చెవి లేనిదే జ్ఞానం చేరునా మనసునందు?…
వినగల చెవి లేనిదే జ్ఞానం చేరునా మనసునందు? తాను మాత్రమే ముంగిట అన్నవాడె మూసుకుపోయిన ద్వారములు వినయముగ వినిపించు మాటలకు చోటిచ్చిన హృదయమే విశాలమై విస్తరించున్ వేమా!
- మనం మాట్లాడటం కన్నా వినడం ద్వారానే ఎక్కువ నేర్చుకుంటాం.
- “నాకు అన్నీ తెలుసు” అనే భావన ఉన్నవాడికి కొత్త జ్ఞానం లోపలికి రానే రాదు.
- వినయం అంటే – “నాకింకా నేర్చుకోవాల్సింది ఉంది” అని అంగీకరించడం.
- విద్యార్థులు క్లాస్లో గురువు మాట 100% వినేటప్పుడు, doubts కూడా clear అవుతాయి; హాఫ్గా విన్నప్పుడు confusion పెరుగుతుంది.
కష్టం చేసిన క్షణమును కాలం వృథా చేయదు రా…
కష్టం చేసిన క్షణమును కాలం వృథా చేయదు రా కండరమున పడ్డ చెమట చుక్కలన్నియు గింజలై మొలకెత్తున్ ఇప్పుడే ఫలితం లేదని నిరాశ పడకు రా కాలమే నీకు తోడు నిలిచున్ వేమా!
- కొన్ని ప్రయత్నాలకు ఫలితం త్వరగా రాదు – అర్థం, ప్రయోజనం లేదని కాదు.
- చదివినది, సాధన చేసినది, చేసిన సేవ – ఇవన్నీ జీవితంలో ఏదో ఒకదశలో మనకు తోడుంటాయి.
- కాలం న్యాయంగా ఉంటుంది; నిజమైన కష్టాన్ని గుర్తించి ఒకరోజు prize ఇస్తుంది.
- విద్యార్థులు continuous గా చదివి, మొదటి examలో full ఫలితం రాకపోయినా, అది తరువాత examsలో పెద్ద help అవుతుంది.
తన వ్యక్తిత్వాన్ని తానే మలచుకొనున్ మనిషి…
తన వ్యక్తిత్వమును తానే మలచుకొనున్ మనిషి తల్లిదండ్రులు గురువులంతా దానికి మార్గదర్సకులే ఇతడు,ఇవ్వరు, సమాజమే అని నెపము వేయకుండా తనపై బాధ్యత తీసుకొనుము వేమా!
- Parents, teachers, society – వీరు మార్గం చూపగలరు; నడవాల్సింది మనమే.
- “ఇంట్లో పరిస్థితి అలాంటిది”, “మా స్కూల్ అలాంటిది”, “ఫ్రెండ్స్ అలాంటివారు” అని blaming వల్ల ప్రయోజనం లేదు.
- ఎక్కడ ఉన్నా, పరిస్థితి ఎలా ఉన్నా, కొత్తగా మొదలయ్యే దైర్యం మనలో ఉండాలి.
- విద్యార్థులు తమ future ను తామే shape చేసుకోగలరనే విశ్వాసంతో, చిన్న నిర్ణయాలనుంచే జాగ్రత్తగా ఉండాలి.
వాగ్వాదమునకు మంట పెట్టె మాట కన్నా నిశ్శబ్దమే మేలు…
వాగ్వాదమునకు మంట పెట్టె మాట కన్నా నిశ్శబ్దమే మేలు ఆగ్రహానికి అగ్గి వేసి ఒంటిని తగలెత్తకు రా క్షమ అను జలముతో కరిగించు కోపాగ్నిని శాంతి శ్రేష్ఠ ఫలమిచ్చున్ వేమా!
- కొన్నిసార్లు సరైన మాట కూడా తప్పు timingలో, తప్పు టోన్లో select చేస్తే తగవుని పెంచుతుంది.
- అసలు అవసరం లేని word battlesలో పాల్గొనకుండా, పక్కకు తప్పుకోవడం తెలివైన నిర్ణయం.
- క్షమ మనల్ని లోపల నుండి heal చేస్తుంది; angry reply మాత్రం problem ని double చేస్తుంది.
- విద్యార్థులు WhatsApp, social mediaలో fights మొదలవుతుంటే, వెంటనే జంప్ అవ్వకుండా, calmగా ఉండటం మంచిది.
చిన్న సాయం అని తక్కువగా ఎంచకు శ్రీమన్నా…
చిన్న సాయం అని తక్కువగా ఎంచకు శ్రీమన్నా చిన్న నీటి చుక్కలతోనే గడియార బిందెలు నిండున్ ఒక చిరునవ్వు, ఓదార్పు మాట, చిన్న చేయూత ఎవరి జీవితం మార్చునో ఎరుగము వేమా!
- పెద్ద డొనేషన్, పెద్ద సర్వీస్ చేయలేకపోయినా, చిన్న help చేయడానికి మన చేతిలో ఉన్నదే చాలుతుంది.
- ఒక మాట, ఒక call, ఒక explain – ఇవి కూడా ఏమైనా చేయలేని వారికి గొప్ప support అవుతాయి.
- చిన్న water drops గట్టిగా పడితే బిందె నిండటం లాగా, చిన్న సేవలూ జీవితాన్ని నింపుతాయి.
- విద్యార్థులు bench-partnerకి sums చెప్పడం, seniors నుంచి books తీసుకుని juniorsకి ఇవ్వడం – ఇవన్నీ మంచి సేవలే.
అందరూ వెళ్తున్న బాటే సరైనదని అనుకొనకు రా…
అందరూ వెళ్తున్న బాటే సరైనదని అనుకొనకు రా కొన్నిసార్లు జనమంతా తప్పు దారిలోనేగమించున్ స్వబుద్ధితో సత్య మార్గమును వెదకిన వాడే తప్పక గమ్యమునకు చేరున్ వేమా!
- “అందరూ ఇలా చేస్తున్నారు” అని blindly follow చేస్తే, crowd mistakesలో మనం కూడా పడిపోతాం.
- తప్పు trend, dangerous habits, useless time-passలు – కొన్ని commonగా ఉన్నాయని సరైందని కాదు.
- సరైన మార్గం ఎంచుకోవడానికి మనసు, బుద్ధి, elders సలహాలు అవసరం.
- విద్యార్థులు career, friends, habits ఎంచుకునేప్పుడు కూడా జాగ్రత్తగా observe చేసి select చేయాలి.
సూక్ష్మ సంతోషములను గమనించగల హృదయం ధన్యము…
సూక్ష్మ సంతోషములను గమనించగల హృదయం ధన్యము పెనుగాలికి ఊగిన కొమ్మ పైన పక్షి కూయునాదం తల్లినవ్వు, శిశు కిలకిల, స్నేహితుని భుజం వీటిలో ఆనందం కనుగొనుము వేమా!
- Simple joys – nature, family, friends, health – ఇవే actual riches.
- అవి చేతిలో ఉన్నప్పుడే వాటి విలువను గుర్తిస్తే, జీవితమంతా కృతజ్ఞతతో నిండిపోతుంది.
- ఎప్పుడూ “ఇంకా కావాలి” అన్నదాని కన్నా, “ఇప్పుడున్నదిలో ఎంత ఆనందం ఉందో చూద్దాం” అన్న దృక్పథం శాంతిని ఇస్తుంది.
- విద్యార్థులు కూడా marks, gadgets, luxuries కన్నా, ఒక్క మంచి రోజు, మంచి టీచర్, మంచి క్లాస్, మంచి స్నేహాన్ని enjoy చేయాలి.
✒️ వేమన పద్యాలు (1–100)
ప్రసిద్ధ 100 వేమన పద్యాలు – భావం, తాత్పర్యంతో.
📘 సుమతీ శతకం (1–100)
బద్దెన భూపాలుని సుమతీ శతక పద్యాలు – భావము, తాత్పర్యం.